Áhersluverkefni tengjast þáttum sem skilgreindir eru í Sóknaráætlun svo sem atvinnuuppbyggingu, nýsköpun, menningu, menntun eða byggðaþróun, ýmist tengd öllum Vestfjörðum eða ákveðnum svæðum.
Áhersluverkefni eru verkefni sem hafa beina skírskotun til sóknaráætlunar landshlutans og styðja við heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna. Verkefnin skulu hafa skýr markmið og áherslumælikvarða og vera samþykkt af stjórn landshlutasamtakanna auk þess að hljóta staðfestingu stýrihóps Stjórnarráðsins um byggðamál.
Tillögur að áhersluverkefnum eru lagðar fyrir samráðsvettvang Sóknaráætlunar til umræðu og athugasemda, en endanleg ákvörðun varðandi fjármagn og verkefni er tekin af stjórn Vestfjarðastofu sem ber ábyrgð á verkefninu.
Áhersluverkefni fyrir árið 2024
Ímynd, uppbygging og fjárfestingar á Vestfjörðum
Markmið
Verkefnalýsing
Á sama tíma og mikil uppbygging er á Vestfjörðum er opinber orðræða gagnvart helstu atvinnugreinum oft á tíðum mjög neikvæð sem gæti ýtt enn undir neikvæða heildarmynd af landsvæðinu. Mikilvægt er að vekja athygli á helstu eiginleikum þeirrar uppbyggingar í atvinnulífi sem á sér stað og draga fram hvernig nýjar atvinnugreinar í örum vexti sinna samfélagsábyrgð og náttúruvernd í samvinnu við sveitarfélög og íbúa.
Settur verður upp nýr vefhluti InWest á vef Vestfjarðastofu þar sem áhersla er lögð á tækifæri til fjárfestinga á Vestfjörðum. Ítarefni verður unnið til að fylgja eftir verkefnum.
Málþing verður haldið um Uppbyggingu og atvinnulíf á Vestfjörðum
Markvisst unnið að því að auka vitund fjárfesta um möguleika á Vestfjörðum og unnið með Íslandsstofu að því að kynna tækifæri á Vestfjörðum fyrir erlendum fjárfestum.
Árangurmælikvarðar
Lokaafurð
Framkvæmdaraðili: Vestfjarðastofa
Samstarfsaðilar: Fyrirtæki og sveitarfélög á Vestfjörðum
Ráðuneyti: Menningar- og viðskiptaráðuneyti, Innviðaráðuneyti
Tímarammi - mars 2023 - desember 2024
Framlag úr Sóknaráætlun til tveggja ára - Kr. 20.000.000- sem skiptis jafnt á árin eða 10.000.000 á ári
Markaðssetning í ferðaþjónustu
Markmið
Verkefnalýsing
Markaðssetning og kynning Vestfjarða hefur síðustu ár skilað árangri til dæmis í viðurkenningu Lonely Planet fyrir árið 2022 þar sem Vestfirðir voru í efsta sæti yfir áhugaverð svæði til að heimsækja það ár. Halda þarf áfram þeirri vinnu og nýta tækifærin sem slík viðurkenning veitir.
Mikill áhugi er nú á Vestfjörðum sem mikilvægt er að nýta til að hvetja til aukinna fjárfestinga í gistingu og afþreyingu á svæðinu sem verður mikilvæg áhersla næstu tvö árin þar til lokið verður við stór samgönguverkefni sem bæta mjög aðgengi að svæðinu.
Lögð verður áhersla á þátttöku ferðaþjónustufyrirtækja í markaðssetningu Vestfjarða og þau í auknum mæli hvött til að taka þátt í sýningum og til aðkomu að ferðum blaðamanna og áhrifavalda um svæðið.
Markaðsstarf erlendis og mótttaka blaðamanna verður áfram unnin í samstarfi við Íslandsstofu.
Áfram verður lögð mikil áhersla á samfélagsmiðla og stafrænar lausnir í markaðssetningu svæðisins.
Árangursmælikvarðar
Lokaafurð
Markviss erlend markaðssetning Vestfjarða
Aukið samstarf milli Markaðsstofu og ferðaþjóna
Kynning á Vestfjarðaleiðinni
Framkvæmdaraðili: Vestfjarðastofa
Samstarfsaðilar: Sveitarfélög og ferðaþjónar á Vestfjörðum
Ráðuneyti: Menningar- og viðskiptaráðuneyti
Tímarammi: 2023 og 2024
Framlag úr Sóknaráætlun til tveggja ára - Kr. 20.000.000- sem skiptis jafnt á árin eða 10.000.000 á ári
Ungmennalýðræði á Vestfjörðum
Markmið
Að skapa vettvang til að stuðla að aukinni lýðræðisþátttöku og -þekkingu ungmenna á Vestfjörðum. Í því felst að styðja við ungmennaráð sveitarfélaganna, stuðla að auknu samstarfi ungmenna innan fjórðungsins og að stofnað verði ungmennaráð Vestfjarða sem haldi árlega ungmennaþing Vestfjarða.
Verkefnalýsing
Fyrsta Ungmennaþingið var haldið 2022 með frábærum árangri. Þar hófst vinna að því að stofna ungmennaráð. Áfram verður unnið að stofnun ungmennaráð Vestfjarða með skýr tengsl við stjórn Fjórðungssambands Vestfjarða og starfsmenn Vestfjarðastofu. Ungmennaráðinu yrði falið að undirbúa og skipuleggja næsta ungmennaþing og funda 4 sinnum á ári um málefni Vestfjarða.
Ungmennaráð Vestfjarða yrði vettvangur þar sem fulltrúar frá öllum svæðum Vestfjarða koma saman og fá tækifæri til að koma sínum skoðunum á framfæri og er jafnframt vettvangur sem hægt er að leita til til að ná fram sjónarmiðum ungmenna á svæðinu við hina ýmsu stefnumótun og ákvarðanatöku.
Ungmennaþing er vettvangur þar sem ungt fólk kemur saman og ræðir málefni sem brenna á þeim. Mikilvægt er að ungt fólk fái vettvang til að koma skoðunum sínum á framfæri um þau mál sem á þeim brenna enda hefur sýnt sig að það að fá að taka þátt í lýðræðislegum ferlum er besta leiðin til að auka þátttöku ungmenna.
Niðurstöðum ungmennaþings verður komið á framfæri með fjölbreyttum hætti bæði til sveitarstjórnarmanna, hins opinbera og almennings og verður jafnframt stuðlað að eflingu samstarfs ungs fólks á Vestfjörðum, bæði innan landshlutans sem og við aðra landshluta. Leitast verður eftir því að styðja við og/eða eiga frumkvæði að samstarfsverkefni sem miðar að þátttöku ungs fólks og sækja í sjóði á sviði æskulýðsmála í því skyni.
Árangurmælikvarðar
Lokaafurð
Framkvæmdaraðili: Vestfjarðastofa
Samstarfsaðilar: Ungmennaráð sveitarfélaga á Vestfjörðum, Menntaskólinn á Ísafirði, Lýðskólinn á Flateyri og sveitarfélögin á Vestfjörðum
Ráðuneyti: Mennta- og barnamálaráðuneyti
Tímarammi: 2023 og 2024
Framlag úr Sóknaráætlun til tveggja ára - Kr. 4.000.000- sem skiptis jafnt á árin eða 2.000.000 á ári
Úrgangsmál og hringrásarhagkerfi á Vestfjörðum
Markmið
Verkefnislýsing
Lögum samkvæmt þurfa sveitarfélög að semja og staðfesta áætlun um meðhöndlun úrgangs fyrir viðkomandi svæði. Í þeirri áætlun skal gera grein fyrir hvernig sveitarfélögin hyggjast ná markmiðum stefnu umhverfis- orku og loftslagsráðuneytis í úrgangsmálum.
Svæðisáætlun um úrgangsmál er brýnt verkefni fyrir Vestfirði sem leysa þarf hratt og vel á árinu 2023.
Árangursmælikvarðar
Svæðisáætlun um úrgangsmál unnin og samþykkt af sveitarfélögum á Vestfjörðum.
Lokaafurð
Samþykkt svæðisáætlun um úrgangsmál á Vestfjörðum
Framkvæmdaraðili: Vestfjarðastofa
Samstarfsaðilar: Sveitarfélög á Vestfjörðum
Ráðuneyti: Umhverfis- orku og loftslagsráðuneyti
Tímarammi: 2024
Framlag úr Sóknaráætlun: Kr. 5.000.000-
Menntastefna fyrir Vestfirði - eftirfylgni
Markmið
Að ljúka vinnu og fylgja eftir vinnu við Menntastefnu Vestfjarða.
Verkefnalýsing
Unnið var að gerð Menntastefnu Vestfjarða árið 2022 og söfnun gagna og greining aðgerða hefur verið unnin. Eftir á að halda lokafundi aðgerðarhóps og móta lokaskref verkefnisins.
Að því loknu er hægt að senda Menntastefnu til allra sveitarfélaga til samþykktar og úrvinnslu.
Árangursmælikvarðar
Menntastefna samþykkt í sveitastjórnum
Menntastefna kynnt fyrir hagaðilum
Lokaafurð:
Birt Menntastefna Vestfjarða og hún samþykkt af öllum sveitarfélögum
Kynning á menntastefnu Vestfjarða hafi farið fram
Menntastefna tengd aðgerðum sveitarfélaga og menntastofnana
Framkvæmdaraðili: Vestfjarðastofa
Samstarfsaðilar: Leik- og grunnskólar á Vestfjörðum, Menntaskóli Ísafjarðar, Fræðslumiðstöð Vestfjarða og sveitarfélögin á Vestfjörðum
Ráðuneyti: Mennta- og barnamálaráðuneyti
Tímarammi: 2024
Framlag úr Sóknaráætlun: Kr. 3.000.000-
Samstarfsverkefni í orkumálum - Blámi
Markmið
Að efla nýsköpun og þróun orkuskiptaverkefna. Með orkuskiptum er átt við að auka hlut vistvæns eldsneytis, vetnis og rafeldsneytis í samgöngum og iðnaði. Markmiðið er að ýta undir orku- og loftslagstengda nýsköpun, efla frumkvöðla og styrkja nýsköpunarumhverfið á Vestfjörðum
Verkefnalýsing
Ætlunin með Bláma er að leiða saman aðila sem geta unnið saman við það að afla alþjóðlegs fjármagns til tilrauna, rannsókna og þróunar á orku- og loftslagsvænum lausnum. Með nýjum tækifærum og auknu samstarfi á milli fyrirtækja og opinberra aðila er hægt að ýta undir að verkefni og tækifæri sem skapast á svæðinu þróist í átt að hringrásarhagkerfi, þar sem verðmætasköpun úr vannýttu hráefni er aukin, bæði úr því sem er til staðar og því sem verður til vegna nýrra verkefna eða framleiðslu.
Blámi er samstarfverkefni Landsvirkjunar, Orkubús Vestfjarða og Vestfjarðastofu.
Árangursmælikvarðar
Aðgerðir og umfjöllun um orkuskipti
Umsóknir um erlenda og innlenda styrki til verkefna á sviði loftslags- og orkumála
Lokaafurð:
Fyrirtæki og sveitarfélög á Vestfjörðum verði sýnilegir og virkir þátttakendur í orkuskiptum og til verði nýsköpunarverkefni á sviði orkumála á Vestfjörðum.
Framkvæmdaraðili: Blámi
Tímarammi - 2021-2024
Framlag úr Sóknaráætlun 2023 - Kr. 7.500.000.-
Svæðisskipulag Vestfjarða
Markmið
Verkefnalýsing
Gerð svæðisskipulags fyrir Vestfirði, byggir á ályktun 67. Fjórðungsþing Vestfirðinga að hausti, í september 2022, en þar er beint tilmælum til stjórnar Fjórðungssambands Vestfirðinga að láta hefja vinnu við gerð svæðisskipulags fyrir Vestfirði hið fyrsta. Segir síðan í ályktunni að
„Svæðisskipulagið marki meginstefnu og langtímaframtíðarsýn í umhverfis- og byggðamálum Vestfjarða, þar sem hagsmunir sveitarfélaganna fari saman til að stuðla að uppbyggingu Vestfjarða sem landfræðilegri, hagræni og félagslegri heild sem styrkir byggðaþróun á Vestfjörðum til framtíðar.“
Verkefnið er unnið samkvæmt ramma Skipulagslaga 123/2010 og Skipulagsreglugerðar 90/2013. Það hófst 2023 með skipan svæðisskipulagsnefndar sveitarfélaga sem standa skipulagsgerðinni (Svæðisskipulagsnefnd Vestfjarða) og útboði á vinnu skipulagsráðgjafa. Með ráðningu skipulagsráðgafa í byrjun árs 2024 verður unnin lýsing svæðisskipulags sem staðfest verður að hálfu sveitarfélaga og hefst þá vinna við gerð skipulagsins sem ætlað er ljúka í apríl 2026, með staðfestingu Skipulagsstofnunar. Fjórðungssamband Vestfirðinga verður verkefnisstjóri og leggur til starfsmann svæðisskipulagsnefndar samkvæmt samningi við Vestfjarðastofu.
Árangurmælikvarðar
Lokaafurð
Svæðisskipulag Vestfjarða samþykkt af öllum sveitarfélögum. Sameiginleg framtíðarsýn sveitarfélaga um áherslur um þróun samfélaga, atvinnumál, umhverfismál og menningarmál.
Setji framtíðarsýn fyrir önnur sameiginleg stefnuskjöl s.s. Sóknaráætlun Vestfjarða
Framkvæmdaraðili: Fjórðungssamband Vestfirðinga fyrir hönd Svæðisskipulagsnefndar Vestfjarða
Samstarfsaðilar: Sveitarfélög á Vestfjörðum, skipulagsráðgjafi og Skipulagsstofnun
Tímarammi - september 2023 - apríl 2026
Framlag úr Sóknaráætlun til þriggja ára - Kr. 12.500.000- sem skiptis jafnt á árin
Púkinn - Barnamenningarhátíð
Markmið
Að haldin verði barnamenningarhátíð á Vestfjörðum vorið 2024
Verkefnalýsing
Púkinn er barnamenningarhátíð sem haldin var um alla Vestfirði dagana 11.-22. september 2023. Þetta var í fyrsta sinn sem slík hátíð var haldin á Vestfjörðum og vonast er til að hægt verði að gera hátíðina að árlegum viðburði.
Púkinn reyndist frábær vettvangur fyrir vestfirsk börn að kynnast listum og menningu á fjölbreyttan hátt og einnig er hann kjörinn til allra handa samstarfs innan svæðisins svo efla megi svæðisvitund meðal vestfirskra barna. Púkinn er hugsaður sem vettvangur fyrir menningu með börnum, menningu fyrir börn og menningu sem börn skapa sjálf.
Árangurmælikvarðar
Lokaafurð
Barnamenningarhátíðin haldin
Framkvæmdaraðili: Vestfjarðastofa
Samstarfsaðilar: Leik- og grunnskólar á Vestfjörðum, Menntaskólinn á Ísafirði, félagsmiðstöðvar og sveitarfélögin á Vestfjörðum
Ráðuneyti: Menningar- og viðskiptaráðuneyti
Tímarammi - mars 2023 - desember 2024
Framlag úr Sóknaráætlun: 2.236.266.-
Kolefnishlutlausir Vestfirðir - Vegvísir
Markmið
Verkefnalýsing
Vestfirðir eru líklega það svæði á Íslandi sem mun reynast hvað erfiðast að ná markmiðum stjórnvalda um kolefnishlutleysi. Það er því mikilvægt að stilla kúrsinn og taka ákvarðanir strax sem hafa áhrif á vinnu næstu 17 ára eða svo.
Smæð sveitarfélaga á Vestfjörðum hefur gert þeim erfitt fyrir að vinna markvisst að verkefnum á sviði umhverfis- og loftslagsmála en þörfin er óvírætt fyrir hendi miðað við það hlutverk sem sveitarfélögum er ætlað í málaflokknum. Öll sveitarfélög vinna að verkefnum á þessu sviði en af mismiklum krafti og getu.
Sveitarfélög á Vestfjörðum hafa frá árinu 2013 verið með umhverfisvottun frá Earth Check sem vottar meðal annars starfsemi sveitarfélaga. Spurningar hafa vaknað um hvort það sé rétta tækið til að vinna eftir eða hvort þörf sé á öðrum eða fleiri „verkfærum“ til að móta verkferla og aðgerðir.
Það verkefni sem hér er lagt upp með miðar að því að draga upp mynd af núverandi stöðu og þeim verkefnum sem eru í gangi í málaflokknum á svæðinu og móta aðgerðir miðað við markmið stjórnvalda í málaflokknum.
Settir verði upp 5 spretthópar á sviði hringrásarhagkerfis, loftslagsbreytinga, landnýtingar, orkuskipta og úrgangsmála og þeir skili tillögum um aðgerðir í þessum málaflokkum sem miða að markmiðum stjórnvalda varðandi eflingu hringrásarhagkerfis, náttúruvernd til eflingar byggðaþróunar, áhrifa lofslagsbreytinga á sveitarfélög og bætta landnotkun.
Miklu skiptir að samhliða verði sett af stað verkefni til að ýta undir og auka vitund fyrirtækja á svæðinu á sviði loftslagsmála og mögulegra tækifæra og ógnana því tengt.
Árangurmælikvarðar
Lokaafurð
Kolefnishlutlausir Vestfirðir – Vegvísir
Framkvæmdaraðili: Vestfjarðastofa
Samstarfsaðilar: Blámi, Fjórðungssamband Vestfirðinga, sveitarfélög á Vestfjörðum
Tímarammi - 2024
Framlag úr Sóknaráætlun: 10.000.000.- sérstakt framlag frá Umhverfisráðuneytinu
